MADDİ HASAR TAZMİNATI NEDİR?
Günümüzün gelişen teknolojik ve ekonomik koşullarıyla birlikte bireyler, hem beden hem de mal varlıkları bakımından çeşitli risklere maruz kalabilmektedir. Bu risklerin gerçekleşmesi durumunda bireyler, maddi ve manevi olarak zarar görebilmektedir. Son zamanlarda trafik kazalarındaki artışla birlikte araç sürücüleri menfaatlerini korumak elzemdir. Trafik kazası, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun "Tanımlar" başlıklı 3. maddesine göre: "Karayolu üzerinde hareket halinde olan bir veya birden fazla aracın karıştığı, ölüm, yaralanma ve zararla sonuçlanmış olan olaydır." şeklinde tanımlanmıştır.
Bir aracın maliki, işleteni, sürücüsü, kiralayanı veya tasarruf sahibi, Karayolları Trafik Kanunu’nun 91. maddesi gereğince Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası yaptırmakla yükümlüdür. Bu zorunluluğa ek olarak, bireyler rızaya dayalı olarak araçlarına kasko sigortası da yaptırabilmektedir. Şüphesiz kasko, hem sigortalının hem de karşı tarafın zararını karşılayan daha kapsamlı bir güvence mekanizması sunarken, Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası sadece sigortalının sebep olduğu zararlarda karşı tarafın ve üçüncü kişilerin zararlarını tazmin etmektedir.
Yaşanan kazada herhangi bir yaralanma veya ölüm söz konusu değilse, bu tür olaylar maddi hasarlı trafik kazası olarak nitelendirilir.
Maddi hasarlı trafik kazasından sonraki hukuki süreci anlayabilmek için öncelikle şu belgeler ve hükümler dikkate alınmalıdır: Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları ve Türk Borçlar Kanunu’nun 49. maddesi şu şekildedir:"Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür."Bu emredici hüküm dikkate alındığında, trafik kazasından doğan maddi hasar, kusurlu araç sürücüsünden talep edilir.
MADDİ HASARLI TRAFİK KAZASINDAN SONRAKİ SÜREÇ NEDİR?
Maddi hasarlı trafik kazası meydana geldiğinde:
-
Kolluk kuvveti çağrılarak kaza tespit tutanağı tutulmalıdır. Tutanakta olayın tarafları ve olayın gelişim süreci açık ve doğru şekilde yer almalıdır.
-
Karşı tarafın sürücüsüne ait kimlik, ehliyet, ruhsat ve plaka bilgileri temin edilmeli, kaza yerinin detaylı fotoğrafları çekilmelidir.
-
Sigorta şirketine 5 iş günü içinde bildirimde bulunulmalıdır. Sigortalı veya hak sahibi, hasar meydana geldikten sonra durumu makul sürede, fakat en geç 5 iş günü içinde sigorta şirketine bildirmekle yükümlüdür.
Yargıtay ve Sigorta Tahkim Komisyonu kararlarında bu bildirim süresi hak düşürücü süre değil, özen yükümlülüğü olarak kabul edilmiştir. Geç bildirimin sigorta şirketini zarara uğrattığı ispat edilmediği sürece tazminat talebi reddedilemez.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi kararlarında da sigorta şirketinin, "geç bildirimin hasarı değerlendirmeyi imkânsız hale getirdiğini" ispat etmesi gerektiği vurgulanmaktadır.
KAZA TESPİT TUTANAĞI NASIL HAZIRLANIR?
Kaza tespit tutanağı, maddi hasarlı trafik kazalarında tarafların kazayı belgelemek için doldurduğu resmi bir belgedir. Tutanağın doğru şekilde hazırlanması, sigorta işlemleri açısından önemlidir. Aşamalar şu şekildedir:
-
Genel Bilgiler: Kazanın tarihi, saati, yeri, yaralı olup olmadığı ve yol durumu belirtilir.
-
Araç Bilgileri: Kazaya karışan araçların marka, plaka, sigorta ve poliçe bilgileri yazılır.
-
Sürücü ve Şahit Bilgileri: Sürücülerin kimlik, iletişim ve ehliyet bilgileri ile varsa şahit bilgileri eklenir.
-
Kaza Detayları: Kazanın nasıl olduğu çizim ve açıklamalarla gösterilir. Araçların yönü ve konumu belirtilir.
-
İmza ve Sonuç: Taraflar kusur oranlarını değerlendirir, tutanağı imzalayarak resmi hale getirir.
Dilerseniz tutanak, Emniyet Genel Müdürlüğü'nün sitesinden indirilebilir veya online platformlardan da doldurulabilir. Ancak her durumda imzalanması şarttır.
Firar Durumu ve Delil Toplama
►Bazen kazadan sonra sürücüler, olay yerinden firar edebilmektedir. Bu durumda derhal kolluk kuvvetlerine bildirimde bulunulmalı, firari sürücünün tespiti sağlanmalı ve durum tutanak altına alınmalıdır. Kamera görüntüsü ya da başka delillerin elde edilemediği hallerde delil tespiti davası açılarak gerekli deliller elde edilebilir.
► Araç kullanılamayacak durumdaysa, karşı tarafın sigorta şirketiyle anlaşmalı bir servise çekici vasıtasıyla götürülmelidir. Çekici masrafı ödenmişse dekont saklanmalı, ilerleyen aşamada bu ücret de kusurlu araç sahibinden tazmin edilebilecektir.
► Karşı tarafın anlaşmalı servisi tespit edilemediğinde, en azından anlaşmasız bir servis tercih edilerek araç oraya yönlendirilmelidir. Araç servise ulaştıktan sonra karşı tarafın sigortasına başvuru yapılarak, gerekli evraklarla birlikte hasar dosyası açılması sağlanır.
►Sigorta şirketi, kimin kusurlu olduğunu belirlemek için eksper atar. Bu süreç genellikle 3 gün sürmektedir. Eksper, aracın üzerindeki zararları ve onarım maliyetini hesaplayarak sigortaya bir ön rapor sunar.
►İş yoğunluğu nedeniyle sigortanın bu raporu onaylaması zaman alabilir. Bu nedenle, vekil eksperle iletişimde olmalı ve raporun sigortaya ulaşıp ulaşmadığını teyit etmelidir.
Tamir Süreci ve Değer Kaybı Başvurusu
Ön raporun onaylanmasının ardından, parça temini ve hasar onarım süreci başlar. Parça temini sigortanın anlaşmalı kurumları tarafından sağlanır. Araç tamir edildikten sonra değer kaybı başvurusu yapılacaksa, eksperden nihai rapor ve fatura talep edilmelidir. Uygulamada bu evraklar vekiller tarafından eksperlere e-posta gönderilerek temin edilmektedir.
Kusur oranının %75 - %25 olduğu durumlarda, sigorta şirketleri zararın karşılanmasını geciktirebilir ve masrafların önce zarar gören tarafından karşılanmasını isteyebilir. Bu durumda kişi, masrafın faturasını saklayarak sigortaya iletmelidir.
Maddi Hasar Onarımı İçin Gerekli Belgeler:
-
Başvuru dilekçesi
-
Kaza tespit tutanağı
-
Hasar onarım faturaları
-
Eksper raporu
-
Kaza fotoğrafları
-
Araç ruhsatı ve sürücü ehliyeti
-
Vekâletname
Bu belgelerle birlikte uygulamada sigorta şirketine genellikle e-posta yoluyla başvuru yapılmaktadır. Bu başvurunun dayanağı Karayolları Trafik Kanunu’nun 97. maddesidir:
KTK 97. MADDE
Zarar görenin, Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası’nda öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce, ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gerekir. Sigorta kuruluşu, başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde yazılı cevap vermezse veya cevap yeterli görülmezse, zarar gören kişi dava açabilir veya Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilir.
KAZA TESPİT TUTANAĞINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER:
-
Araçların kaza anındaki konumları net şekilde çizilmeli
-
Taraflar, kusur oranlarına dair görüş beyan etmeli
-
Plaka, tarih ve saat bilgileri eksiksiz girilmeli
-
Taraflar imza atmalıdır (imzasız tutanak geçersiz sayılır)
Yukarıdaki bilgiler ışığında, maddi hasarlı bir trafik kazası yaşandığında süreç bu şekilde işlemektedir. Bu süreçte hak kayıplarının önüne geçmek adına bir vekille çalışmak en sağlıklı yoldur
