Değer Kaybı Tazminatı

 

 

Değer Kaybı Tazminatı Nedir?

Motorlu taşıtların karıştığı trafik kazaları yalnızca can güvenliğini tehdit etmekle kalmayıp, araç sahipleri açısından önemli ekonomik kayıplara da yol açmaktadır. Bu kazalar sonucunda onarılan araçlar, tamir edilseler dahi ikinci el piyasa değerlerinde düşüş yaşar. Bu düşüş, “değer kaybı” olarak adlandırılmaktadır.

Hukukumuzda zarar sorumluluğu ilkesi gereğince, kazada kusurlu olan araç sürücüsünün bu değer kaybını da tazmin etmesi gündeme gelir. Özellikle Karayolları Trafik Kanunu, Türk Borçlar Kanunu ve Sigorta Hukuku çerçevesinde değer kaybı tazminatının hukuki niteliği, şartları ve talep usulleri, yargı kararları ve uygulamalardaki farklılıklar dikkate alınarak değerlendirilmelidir.

Değer Kaybı Nasıl Belirlenir?

Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre, değer kaybı; bir aracın kaza öncesi durumu ile hasar aldıktan sonraki piyasa değeri arasındaki farktır. Değer kaybı belirlenirken şu kriterler dikkate alınır:

  • Aracın markası

  • Aracın yaşı

  • Aracın modeli

  • Hasar gören parçaları

  • Daha önce tramer kaydı olup olmadığı

Değer kaybı, sigorta eksperi tarafından düzenlenen özel bir raporla tespit edilir. Bu raporda, aracın piyasa değeri belirlenir, ardından rayiç değer katsayısı ve kilometre bilgileriyle hesaplama yapılır.

Kimler Değer Kaybı Talebinde Bulunamaz?

Aşağıdaki durumlarda değer kaybı talebi reddedilebilir:

  • Kazada %100 kusurlu olan araç sahipleri

  • Sadece mekanik hasarı olan, görsel zararı bulunmayan araçlar

  • 250.000 km ve üzeri kilometreye sahip araçlar

  • Ticari taksi veya kiralık araçlar (sigorta poliçesine göre değişebilir)

Pert Araçlarda Değer Kaybı Talebi

Pert (tam hasarlı) araçlarda değer kaybı talebinde bulunulamaz. Karayolları Trafik Kanunu’nun 92. maddesi uyarınca, pert araçların değer kayıpları teminat dışı kapsamda değerlendirilir. Bu gibi durumlarda sigorta şirketi yalnızca aracın rayiç bedelini öder.

Kazadan sonra yapılacak başvurularda, aracın hasar onarımı sonrası sigorta teminat limitlerinin kontrol edilmesi önemlidir.

Değer Kaybı Başvurusu İçin Gerekli Belgeler

Değer kaybı tazminatı talep etmek isteyen kişinin hazırlaması gereken belgeler şunlardır:

  • Dilekçe: Olay özeti, kusur durumu ve değer kaybı talebini içeren yazılı başvuru. (Zarar gören veya avukatı imzalamalıdır.)

  • Kaza Tespit Tutanağı: Taraflarca imzalanmış tutanak ya da trafik polisi tarafından düzenlenmiş kaza raporu.

  • Araç Ruhsatı: Zarar gören araca ait ruhsatın okunaklı fotokopisi (her iki yüzü).

  • Sürücü Belgesi: Kazayı yapan kişinin ehliyet fotokopisi.

  • Eksper Raporu: Sigorta şirketi ya da yetkili eksper tarafından düzenlenen hasar tespit raporu.

  • Hasar Onarım Faturası: Aracın tamirinin yapıldığı servisten alınan fatura.

  • Kazaya Ait Fotoğraflar: Kaza yeri, araç hasarı ve plaka bilgilerini gösteren net fotoğraflar.

  • Vekâletname (varsa): Başvuru avukat aracılığıyla yapılıyorsa, noter onaylı özel yetki içeren vekâletname.

  • IBAN Bilgisi: Tazminatın yatırılacağı hesaba ait banka bilgileri (şahıs veya vekil hesabı olabilir).

  • Sigorta Poliçesi (varsa): Karşı tarafın trafik sigorta poliçesi. (Plakadan sorgulanabilir.)

Doğrudan Talep ve Dava Hakkı

Karayolları Trafik Kanunu Madde 97 (Değişik: 14/4/2016 - 6704/5 md.) gereğince, zarar gören kişi, dava açmadan önce ilgili sigorta şirketine yazılı başvuruda bulunmalıdır.

Sigorta şirketi, başvuru tarihinden itibaren 15 gün içinde yazılı yanıt vermekle yükümlüdür. Bu sürede yanıt verilmezse ya da eksik cevap gelirse zarar gören:

  • Doğrudan dava açabilir.

  • Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvurabilir.

 

Sigorta şirketleri 15 gün içinde cevap vermeli ve 8 gün içinde ödeme yapmalıdır. Ancak uygulamada bu süreler gecikebilir. Tahkime başvuru yapılmışsa ve şirket ödeme yaparsa, başvuru reddedileceği için başvuru öncesi ödeme beklenmelidir.

Tahkim Süreci Hakkında Kısa Bilgi

Sigorta şirketi talepleri karşılamazsa tahkime başvurulabilir. Başvuru, e-Devlet üzerinden veya doğrudan Sigorta Tahkim Komisyonu’na yapılır. Genellikle kararlar 4-6 ay içinde verilir.

Tahkim için başvuru formu, dilekçe ve ilgili belgeler gereklidir. Tahkim yoluyla alınan kararlar mahkeme kararı hükmündedir.

Zaman Aşımı Süresi

Değer kaybı talebinde zaman aşımı şu şekildedir:

  • Kaza tarihinden itibaren 2 yıl

  • En geç kaza öğrenildikten itibaren 10 yıl (genel zaman aşımı)

Bu sürelere dikkat edilmemesi durumunda başvuru reddedilir.

Hak Kaybı Yaşamamak İçin Pratik Öneriler

  • Tüm başvurularınızı yazılı yapın ve gönderim kayıtlarını saklayın.

  • Onarım işlemini faturalı ve yetkili servislerde yaptırın.

  • Belgeleri eksiksiz toplayın, IBAN ve ruhsat bilgileri okunaklı olsun.

  • Başvurularınızda zaman aşımı sürelerini kaçırmayın.

  • Sigorta poliçenizi inceleyin, varsa kapsam dışı hükümleri kontrol edin.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

→ Küçük çaplı hasarlarda da değer kaybı alınabilir mi?
Evet. Araçta piyasa değerini etkileyen her tür hasar değer kaybına konu olabilir.

→ Kasko sigortası değer kaybını karşılar mı?
Hayır. Değer kaybı, zorunlu trafik sigortası kapsamında talep edilir.

→ Kiralık araçlarda değer kaybı alınabilir mi?
Araç sahibinin (örneğin kiralama şirketinin) talebiyle mümkündür.

→ Aynı kazada hem maddi hasar hem değer kaybı alınabilir mi?
Evet. Bu iki kalem birbirinden bağımsız tazmin edilir.

 

 

AV. ŞEVVAL TAŞKIN